Search

Kontakt

Galeria Sztuki im. Jana Tarasina
 
pl. Św. Józefa 5
62-800 Kalisz
tel/fax 62 767 40 81

 

„Photon” w reż. Normana Leto

Serdecznie zapraszamy w sobotę, 9 czerwca o godz. 22.00 w ramach cyklu Kino (na) Sztuki na film „Photon” w reż. Normana Leto. Pokaz odbędzie się w Kinie Centrum przy ul. Łaziennej 6. Bilety w cenie 10 zł dostępne są w kasie kina. Norman Leto jest tegorocznym laureatem Paszportu Polityki w kategorii Sztuki Wizualne. Artystyczna wizja świata zaproponowana w „Photonie”  jest  niezwykłą hybrydą filmu science fiction, programu naukowego i sztuki wideo.

Wydarzenie organizowane jest przez Galerię Sztuki im. Jana Tarasina i Centrum Kultury i Sztuki w ramach Nocy Kultury 2018 i zapowiada wystawę Normana Leto w Kaliszu.

Film PHOTON jest swoistym podsumowaniem ludzkiej wiedzy na temat życia i ewolucji. Wizualizuje to, co wiemy dziś na temat procesu tworzenia się materii. Nie jest to jednak film stricte przyrodniczy ani naukowy, w formule znanej widzom choćby z Animal Planet, ale oryginalna, ciekawa w odbiorze forma fabularyzowanego, dynamicznego przedstawienia teorii naukowych dotyczących funkcjonowania wszechświata.

Pierwsza część filmu traktuje o powstawaniu materii, gwiazd i planet. Niezwykle realistyczna wizualnie historia przedstawiona jest tutaj przez narratora: postać będącą aktorską interpretacją postaci noblisty Richarda Feynmana oraz wybitnego polskiego psychiatry, Antoniego Kępińskiego. Na ekranie widzimy w tej roli Andrzeja Chyrę.

W drugiej części narrator wyjaśnia, co dzisiaj wiemy (i czego nie wiemy) na temat powstawania życia. W jaki sposób uformowały się złożone systemy cząsteczkowe? Dzięki kilku przykładom zaczerpniętym z codzienności przeciętnej rodziny, poznajemy biologiczne podłoże emocji, źródła przemocy i alkoholizmu, naturę tzw. wolnej woli. W filmie zobaczymy przekrój mózgu w chwili podejmowania prostej, rutynowej decyzji. W świetle najnowszych badań naukowych pojawia się interesujące pytanie: czy tak naprawdę sami decydujemy o czymkolwiek? Takie sprawy, dotyczące bezpośrednio wszystkich ludzi, ukazane zostają na przykładzie jednego dnia z życia Wojciecha i jego żony, Emilii.

W ostatnim akcie filmu przyszłość ukazana jest w formie programu telewizyjnego, oglądanego przez wspomniane małżeństwo. Przewidywania oparte są na obecnych trendach futurologii. Internet stopniowo ewoluuje w stronę specyficznej formy sztucznej inteligencji, być może nawet świadomości. Podczas gdy Emilia i Wojciech zasypiają przed ekranem, film sięga dalej, odważnie prognozując dalsze łączenie człowieka z technologią. Narracja jest tutaj niezwykle realistycznymi „ujęciami” przyszłych baz danych, miast przyszłości. Widzimy nie tylko znane z filmów sci-fi metropolie, ale również mniejsze obszary miejskie. Jak może wyglądać Płock albo Lublin za 500 lat? W dalszych prognozach film ukazuje zaskakujące rozwiązania architektoniczne oraz samo replikujące się maszyny.

Jaki będzie koniec wszechświata?

Norman Leto to artysta, samouk z pogranicza wideo, filmu i nowych mediów. Jego prace znajdują się w kolekcjach: CSW Zamku Ujazdowskiego, Muzeum Narodowego w Krakowie, Fundacji Sztuki Polskiej ING i Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie (MOCAK). Pierwszy indywidualny pokaz prac Normana Leto miał miejsce w 2007 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. W tym samym roku autor został zaproszony do współpracy z reżyserem Krystianem Lupą nad sztuką teatralną Factory Two, do której Norman Leto przygotował sekwencje wideo wyświetlane podczas spektaklu.

Okres 2009 – 2010 Norman Leto poświęcił na dokończenie autobiograficznej powieści „Sailor”. Równolegle pracował nad pełnometrażowym filmem pod tym samym tytułem. Jest to luźna adaptacja książki. W całości sfinansowany z prywatnych pieniędzy autora film został bardzo dobrze przyjęty na 10. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Era Nowe Horyzonty. Brytyjski tygodnik Tribune pisał o nim jako „najlepszym i najbardziej zaskakującym niezależnym debiucie festiwalu. Luc Godard byłby zachwycony”. W 2011 roku film „Sailor” był gościnnie wyświetlany na międzynarodowym festiwalu FID Marseille, na Palic European Film Festival, w sekcji młodzi reżyserzy europejscy oraz na festiwalach filmowych w Bradford i Cottbus.

Filmografia

2010 – Sailor
2009 – Buttes Monteaux III
2008 – 2009 Krystian Lupa: Fabryka
2006 – Projekt Poduszki powietrznej dla ukochanej osoby
2006 – Portrety
2006 – Resistenza
2006 – Kochanek Szkoły 1994
2005 – Media Documentary
2005 – Umieraj, młody geniuszu
2003 – Tyle w Tobie Chemii

 

Wybrane wystawy zbiorowe

2009 – Zbiory. Międzynarodowa Kolekcja Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa
2009 – Streets & Other Interiors, ZOO Art Fairs, Londyn
2009 – We Would Like You To Know That We Are Not Them, Royal Scottish Academy, Edynburg
2009 – Serce to samotny myśliwy – Lille, Francja
2009 – Power Games – Haifa Museum of Art, Haifa
2008 – Establishment, Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa
2008 – Perfect Summer, New Media Artists, gallery Vertexlist, Nowy Jork
2007 – Biennale młodej sztuki europejskiej Jeune Création Européene, Pary


Wybrane wystawy indywidualne

2010 – Buttes Monteaux 3, Muzeum Narodowe, Kraków
2008 – Sprzedam połowę bliźniaka; Galeria Arsenał Poznań oraz Buttes Monteaux 1, Art Agenda Nova, Kraków
2007 – Negatywne aspekty nadmiernej wolności w wieku lat 26. Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa

DLACZEGO ZROBIŁEM TEN FILM?
NORMAN LETO O „PHOTONIE”

W dużym uproszczeniu, „Photon” jest opowieścią o zjawisku życia. Jeden z powodów, dla którego zrobiłem ten film, to zwyczajna ciekawość co dzieje się w moim ciele, w jego komórkach. Niby każdy przeciętny zjadacz chleba coś o tym wie, coś widział w reklamie środków przeciwbólowych albo kremu do skóry. Chciałem zapełnić ten dotychczasowy brak. Nie było do tej pory filmów które przekonująco pokazywały takie zdarzenia w skali molekularnej. Zwłaszcza filmów kinowych.

To mój drugi film. Praca nad „Photonem” zajęła pięć lat. Pierwsza część ukazuje zjawisko życia od samego początku, tak jak widzi to współczesna nauka. Jak powstały atomy, gwiazdy i tak dalej. Oczywiście całość filmu jest konsultowana ze specjalistami z danej dziedziny. Wszystkie ujęcia molekularne w filmie są robione przeze mnie od zera, nawet jeśli wyglądają na materiały archiwalne. Foto-realistyczna  animacja i rendering to idealne połączenie aby pokazać jak formowały się pierwsze atomy i pierwsze ludzkie komórki. Środek filmu pokazuje moich rodziców podczas codziennych czynności, po to aby narracja o ludzkim mózgu i umyśle była bardziej przystępna dla widza. To dużo lepsze niż podręcznikowe fantomy i manekiny. Stanisław to mój ojciec. Emilia to moja matka. Bez aktorów. Jedynie narrator jest spoza dokumentalnej rzeczywistości filmu. Jako scenarzysta, reżyser i człowiek od efektów nie chciałem brać na siebie roli narratora – tak jak w filmie „Sailor”. Tego byłoby już za dużo. Producenci umożliwili mi pracę z Andrzejem Chyrą. Odegrana przez niego postać narratora – naukowca w filmie „Photon” nie jest bezbłędna jak David Attenborough ani poprawna jak Krystyna Czubówna. Właśnie to „skrzywienie” narratora sprawia że film odbiega od programów popularnonaukowych znanych z telewizji. Główną inspiracją dla jego postaci były dla mnie archiwalne, niezwykłe wykłady fizyka – noblisty Richarda Feynman’a oraz polskiego psychiatry Antoniego Kępińskiego – ludzi, którzy potrafili opowiadać o najtrudniejszych sprawach w sposób przystępny. Końcowe sceny filmu, nazwane „Poza Ludzkość”, są próbą przepowiedni, albo raczej ekstrapolacji dalszego rozwoju dla naszej cywilizacji. To dość ryzykowne zadanie, zwłaszcza pod kątem wizualnym, ale warto spróbować. Wymuszona przez dziennikarkę opowieść naukowca o przyszłości to zrobiona przeze mnie synteza wizji różnych umysłów. Od Karla Poppera do Raya Kurzweila. Za sto lat obejrzenie „Photonu” będzie tym, czy dzisiaj jest czytanie rubryki o naukowych nowinkach w gazecie 1917 roku.

 

„Film przyciąga i utrzymuje uwagę widza dzięki wyraźnej, mocnej wizji, estetycznej bezkompromisowości i ogromnej sile spokoju, emanującej z wirujących, kłębiących się układów elektronów i cząsteczek, hulających przez kolejne kadry. Przypomina seans hipnozy, po którym człowiek budzi się bogatszy nie tylko w wiedzę o sobie czy rzeczywistości, ale i w nową, wartą pielęgnowania, wrażliwość”

Anna Tatarska, magazyn kulturalny cjg24

„Norman Leto słowami Andrzeja Chyry i serią niezwykłych obrazów i dźwięków wykreował awangardową impresję, audiowizualny performance, a zarazem wykład o wszechświecie, cząsteczkach, życiu i wyobraźni. Film, który mógłby trafić do galerii sztuki nowoczesnej jako prawie 2-godzinna instalacja, fascynuje i konfuduje. Zachwyca i onieśmiela. Gra na emocjach i daje do myślenia”

Jakub Zagalski, Film wp.pl

„Photon” to sprint przez miliardy lat. Od tego, jak powstała materia i łączyła się w coraz większe zlepy po futurologiczne wizje – przyszłość, w której człowiek nie potrzebuje już ciała. Film Normana Leto sam jest zlepem: sztuki, programu naukowego, filmu SF. Ramą jest wywiad ze świetnie zagranym przez Andrzeja Chyrę neurobiologiem, którego wiedzę Norman Leto wizualizuje animacjami. Są one w jakiś sposób perwersyjne – piękne i jednocześnie odpychające. Dzieje ewolucji świata oparte na procesach fizycznych, analizy kultury czy religii, a nawet rozważania filozoficzne – wszystko jest opowiedziane w „Photonie” w przystępny sposób z humorem i dystansem. Ale jednocześnie ten film zmienia naszą antropocentryczną perspektywę, każe pomyśleć o sobie jako zbiorze niewyobrażalnie małych niteczek, a wizja przyszłości, którą przedstawia, jest zachwycająca i przerażająca”

Joanna Ruszczyk, Newsweek

 

Biuletyn Informacji Publicznej Artyści Kaliscy Facebook Twitter YouTube

Instytucja Kultury Miasta Kalisza